مثلاً واقعه مسجد گوهرشاد که در تیرماه ۱۳۱۴ اتفاق افتاد و در آن با حمله مأموران رضاشاه، صدها نفر از مردم حاضر در مسجد به شهادت رسیدند و یا ماجرای خردادماه سال ۱۳۴۲ یعنی حدود پنج روز پیش از آغاز قیام ۱۵ خرداد که پاره کردن اعلامیه نصب شده امام خمینی(ره) روی دیوار مسجد گوهرشاد موجب بروز اعتراض‌ها و درگیری‌های شدیدی شد و حتی پاسبانی به نام غلامعلی شباهنگ که مرتکب این عمل شده بود، از مهلکه جان سالم به در نبرد اما موضوعی که امروز می‌خواهم درباره‌اش صحبت کنیم مربوط به ماه‌های آخر انقلاب اسلامی در مشهد است، یعنی دی ماه سال ۱۳۵۷.
تصمیم تاریخی فرهنگیان مشهد
روز دوم دی ماه بود که جمعیت زیادی از مردم شهر مقابل بیت آیت‌الله العظمی سیدعبدالله شیرازی اجتماع کردند و خواستار ساقط شدن رژیم پهلوی و آزادی زندانیان سیاسی شدند. این اتفاق در شرایطی رخ داد که هنوز تحصن بیمارستان امام رضا(ع) برقرار بود و رژیم از شکل گرفتن دو کانون مستقل انقلابی در مشهد که هر آن می‌توانست با حرکت خود کنترل شهر را در دست بگیرد، سخت واهمه داشت. به همین دلیل مأموران رژیم با شلیک گلوله مستقیم، مردم را هدف قرار دادند. در این درگیری ۱۲ نفر به شهادت رسیدند و ۷۰ نفر نیز مجروح شدند که برخی از آن‌ها هم پس از انتقال به مراکز درمانی نتوانستند دوام بیاورند. انعکاس این اقدام موجب بروز خشم عمومی در مشهد شد و در این بین فرهنگیان مشهدی تصمیم گرفتند در برابر این اقدام‌های خشونت‌بار، دست به یک حرکت اعتراضی گسترده بزنند. آن‌ها در آبان همان سال، سابقه برگزاری اجتماع بزرگ ورزشگاه سعدآباد مشهد را داشتند، اجتماعی که با سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای برگزار شد و در پی آن نام ورزشگاه مشهد با خواست مردم، به ورزشگاه تختی تغییر کرد. فرهنگیان مشهد با استفاده از همین تجربه، تصمیم به انتخاب مکانی ویژه گرفتند که از نظر تبلیغاتی و تأثیرگذاری، ضریب نفوذ لازم را دارا باشد. مسجد گوهرشاد با چنین نگاه و رویکردی به عنوان محل تجمعات انتخاب شد.
واکنش سریع انقلابیون
فرهنگیان درست در بعدازظهر روز دوم دی ماه و پس از انتشار خبر شهادت جمعی از مردم مقابل بیت آیت‌الله شیرازی، همه توان خود را جمع کردند تا بتوانند هم‌صنفی‌ها و اقشار مختلف مردم را به مسجد گوهرشاد بیاورند. توجه داشته باشید که برگزاری همزمان تحصن در بیمارستان امام رضا(ع) و میدان مقابل آن و تبدیل شدن این محل به مرکز فعالیت‌های انقلابی مشهد، کار را برای فرهنگیان مشهد دشوار می‌کرد و گرد هم آوردن مردم در مسجد گوهرشاد، کار ساده‌ای نبود. با این حال، بیش از ۲هزار نفر به دعوت فرهنگیان مشهدی جواب مثبت دادند و در ایوان مقصوره و حیاط مسجد جمع شدند. در این مراسم شهید هاشمی‌نژاد به سخنرانی پرداخت و ضمن محکوم کردن جنایت‌های رژیم شاه، از کار فرهنگیان و تلاش‌های آن‌ها در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب قدردانی کرد.
تداوم اعتراض
برگزاری موفق این گردهمایی موجب شد فرهنگیان طرح برگزاری مجدد آن را برای روز بعد بریزند. روز سوم دی ماه، بیش از ۵هزار نفر از مردم مشهد به دعوت فرهنگیان جواب مثبت دادند و در مسجد گوهرشاد حاضر شدند. سخنران این اجتماع شهید سیدرضا کامیاب بود. برگزاری اجتماع دوروزه در مسجد گوهرشاد و حضور هزاران نفری مردم در آن سبب شد توجه انقلابیون به اهمیت این مکان معنوی و سیاسی بیشتر جلب شود. با آغاز اجرای برنامه تکبیر در مشهد، از شب چهارم دی‌ماه، به مدت پنج شب و البته برپایی این مراسم در اطراف مسجد گوهرشاد، بزرگان انقلاب در مشهد تصمیم گرفتند پس از پایان تحصن دوهفته‌ای در بیمارستان امام رضا(ع) – که روز پنجم دی ماه تمام می‌شد - مراسم بزرگداشت باشکوهی برای شهدای روز دوم دی ماه مشهد در مسجد گوهرشاد برگزار کنند. با دعوت علما و مراجع شهر مانند آیت‌الله العظمی سیدعبدالله شیرازی، صبح روز هشتم دی‌ماه مراسم گرامیداشت یاد شهدا در مسجد گوهرشاد برگزار شد و این بار جمعیت آن قدر زیاد بود که فضای مسجد گنجایش آن را نداشت. برخی از شاهدان عینی از حضور ده‌ها هزار نفری مردم در این مراسم خبر داده‌اند. سخنران این مراسم بزرگ آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای بود. تردیدی نیست که برگزاری این تجمعات و تلاش فرهنگیان مشهد برای رونق دادن به آن، نقش مهمی در آغاز آخرین موج بزرگ انقلاب اسلامی در مشهد داشت؛ موجی که با حوادث روزهای ۹ و ۱۰ دی در این شهر آغاز شد و تا پیروزی کامل انقلاب اسلامی و سقوط رژیم پهلوی ادامه پیدا کرد.
نظر شما